Tháng 3/1979, khi tình hình chiến sự biên giới phía Bắc vẫn còn nóng bỏng, một Đội Thanh niên xung kích (TNXK) gồm một số cán bộ trẻ và sinh viên Đại học Sư phạm Hà Nội 1 (ĐHSP HN) đã tình nguyện lên đường “đi về phương súng nổ” với mong muốn chia lửa, ghé vai cùng đồng bào, chiến sĩ biên giới cùng giữ vùng phên giậu của Tổ quốc.
BàI 5: Những người góp lửa
Đội thanh niên xung kích của Trường ĐHSP HN chụp ảnh với Ban Chỉ huy Tiểu đoàn 3 tại cầu Khánh Khê, Lạng Sơn.
Bài 1: Một cuộc chiến bắt buộc
Bài 2: Họ đã ngã xuống cho đất nước trường tồn
Bài 3: Tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc tạo nên mốc son chói lọi
Bài 4: 40 năm nhìn lại cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc
Xếp bút nghiên lên đường
Thầy giáo Phùng Ngọc Kiếm, nguyên là Bí thư liên chi đoàn khoa Ngữ văn, ĐHSP 1- người đã tham gia Đội TNXK ngày ấy “đi về phía súng nổ” chia sẻ: Ngày 17/2/1979, chiến tranh nổ ra trên toàn tuyến biên giới phía bắc từ Quảng Ninh đến Lai Châu. Khoảng hơn 2 tuần sau đó, ĐHSP 1 đã quyết định đưa Đội TNXK lên đường tới Lạng Sơn, một trong những mặt trận nóng bỏng nhất thời điểm ấy. Mục đích của chuyến đi thực ra rất giản dị: động viên, hỗ trợ các chiến sĩ bộ đội, chuyển đến quân dân biên giới những tình cảm của hậu phương. Chuyến đi do thầy giáo Phạm Đăng Dư, Bí thư Đoàn trường dẫn đầu.
Chỉ thuê được một chiếc xe Nisan nhỏ từ Công ty xe khách Hà Nội, Đội TNXK của ĐHSP HN lên biên giới ngày ấy có 33 người phải chia thành hai tốp. 12 cán bộ, đội viên đi bằng ô tô, mang theo lương thực, thuốc men, đàn, sáo - dụng cụ “tác chiến” của Đội. Những người còn lại đi tàu hỏa lên Thái Nguyên, cả Đội tập kết ở đấy, rồi theo đường 1B hướng về phía biên giới Lạng Sơn.
Ngay trên đường đi, tại Bắc Thái (nay là Thái Nguyên), đội văn nghệ đã biểu diễn phục vụ một số đơn vị thuộc Trung đoàn 197 bộ đội chủ lực địa phương vừa tham gia chiến đấu ở biên giới... Vừa đi, vừa nghỉ, vừa biểu diễn phục vụ; hành quân theo kiểu “tăng bo”, hoặc nhờ xe bộ đội, nên hơn 3 ngày ròng rã toàn đội mới có mặt tại chiến tuyến Lạng Sơn và được Sư đoàn 337 (F337) tiếp nhận.
Thầy Phùng Ngọc Kiếm nhớ lại: Hồi ấy, trước khi đi, các thành viên của đội cũng xác định sẵn sàng hỗ trợ bộ đội, nhân dân biên giới bất kể công việc gì. “Biết chuyến đi có nhiều khó khăn, gian khổ và nguy hiểm nhưng chúng tôi đều vô cùng phấn chấn. Lúc ấy các thầy giáo, các nam sinh viên đều đã sẵn sàng cầm súng tham gia chiến đấu cùng với bộ đội, thế nên, những ai đi “chia lửa” đều hăng hái viết đơn tình nguyện để được lên đường. Và hành trang lên đường của đoàn rất giản dị là giấy bút, những chiếc đàn, hộp thuốc đánh răng, lưỡi dao cạo, bút mực, giấy viết thư, kim chỉ, xà phòng… nhưng đều mang nặng tình cảm hậu phương dành cho người đánh giặc tuyến đầu”.
Hậu phương có phút giây nào không hướng về tiền tuyến?
Sẵn sàng xếp bút nghiên lên đường cứu nước là hành động đẹp mang tính truyền thống của thầy và trò trường ĐHSP HN. Trang nhật ký của người đội viên Đội TNXK đã nói hộ tấm lòng của thầy trò trường ĐHSP HN, cũng như tấm lòng của hậu phương dành cho tiền tuyến. “16/3: Phải ghi nhớ ngày này như ngày kết thúc một quá trình náo nức chuẩn bị của chúng tôi – và của rất nhiều bè bạn, của cả thế hệ trẻ Thủ đô, của cả lớp người trẻ ĐHSP 1 – chuẩn bị để có mặt ở chiến trường biên giới”.
“Phía Tây Nam, tiếng súng biên giới vừa tạm yên chút ít. Biên giới phía Bắc lại vẫy gọi rồi. Súng đã nổ rồi. Những cuộc mít tinh, những lá đơn viết bằng máu, viết bằng tất cả tình cảm và trí tuệ, trách nhiệm mỗi con người trước vận mệnh Tổ quốc, trước hôm nay và mai sau – Với mỗi người, tiếng súng nổ trên biên giới là tiếng gọi tha thiết và khẩn cấp lắm. Có tiếng gọi nào khẩn thiết hơn tiếng súng giữ gìn núi sông Tổ quốc” ?
“Trước vận mệnh của Tổ quốc thế nên khi biết tin mình có mặt trong đội TNXK tình nguyện chúng tôi náo nức lắm” Bởi, nhiệm vụ của Đội sẽ là gì ư – dù chưa rõ cũng cứ tin là mình có khả năng đáp ứng – miễn là có mặt…Cuộc chiến đấu này có biết bao công việc phải làm”. Những suy nghĩ giản dị 40 năm trước vẫn tươi nguyên nhiệt huyết của tuổi trẻ ĐHSP HN sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì cống hiến cho Tổ quốc.
Có thể nói, những việc làm, hành động cụ thể của những cán bộ, đội viên Đội TNXK của Trường ĐHSP HN nơi tuyến lửa biên giới cũng chính là tình cảm của tuổi trẻ cả nước, của đồng bào miền xuôi dành cho miền núi, đồng bằng dành cho miền biên viễn. Đó là nghĩa tình của hậu phương gửi về tiền tuyến, chia lửa với tiền tuyến để chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược.
Trong chuyến đi 14 ngày lần ấy tới các đơn vị, các bản làng mặt trận biên giới, đội TNXK ĐHSP HN đã biểu diễn phục vụ các đơn vị bộ đội và đồng bào biên giới 42 buổi, trung bình mỗi ngày 2-3 buổi, có ngày tới 5 buổi. Sân khấu thường là một bãi cỏ rộng, một thửa ruộng khô hay một sườn đồi; phương tiện chỉ có một chiếc loa pin. Địa điểm biểu diễn cách xa nhau, có khi phải đi bộ, rồi trèo đèo, lội suối nhưng các thành viên đều không quản ngại vượt qua gian khó.
Nhiều giọng hát được các cán bộ chiến sĩ nhớ mãi, như các tiết mục của Kim Dung, Quang Thái, Cái Văn Thái, Đinh Văn Thiện, Kim Anh… Nhiều bài thơ viết ngay thực địa đọc cho bộ đội vẫn giữ mãi nét đẹp hào hùng và những tình cảm nồng ấm mãi về sau… Và chuyến đi ấy thực sự mở đầu mối giao hảo tốt đẹp, lâu bền cho tới tận bây giờ giữa ĐHSP HN với Sư đoàn 337, với quân dân tuyến biên giới Lạng Sơn…
Trong trận chiến ấy, chính sức mạnh của khối đại đoàn kết quân dân đã giúp chúng ta đi đến thắng lợi. Bởi, có những bà mẹ Việt Nam tuổi đã cao nhưng sẵn sàng chở bè đưa bộ đội vượt sông Kỳ Cùng đuổi giặc; có những gói xôi nóng hổi của đồng bào các dân tộc trong vùng chiến sự tiếp tế xẻ chia cho bộ đội; có những hành động nhường cơm sẻ áo của chính ủy, của chỉ huy những trung đoàn với chiến sĩ, đội TNXK… Chẳng có sức mạnh nào có thể đập vỡ được khối đại đoàn kết này.
Trang nhật ký ngày lên đường tham gia gìn giữ biên cương của thầy Phùng Ngọc Kiếm ghi khắc: “Hậu phương mình có phút giây nào không hướng về tiền tuyến? Và có phải đâu lúc này chúng tôi mới đi về nơi đang ran tiếng súng. Cả đất nước vẫn là một cơ thể thống nhất khởi hành trên con đường tiến về phía trước. Cả dân tộc ta đã sẵn sàng và luôn luôn sẵn sàng. Vì Độc lập -Tự do, chúng ta đã hành quân từ lâu mấy ngàn năm rồi – còn kẻ thù, chúng ta sẽ còn cầm súng ra đi và chiến thắng”.
|
Ngày 27/3
...Ngày mai chúng tôi phải về tuyến sau phục vụ tiểu đoàn quân y và tiểu đoàn vận tải để kết thúc chuyến đi ngắn ngủi này. Chú Vạn (Thượng úy Nguyễn Đình Vạn, cán bộ Sư đoàn 337) được phân công đảm trách việc hướng dẫn đội TNXK trong những ngày đội ở biên giới) sẽ đi cùng đội, tiễn đội về rồi ngày kia chú sẽ lên Đồng Đăng bước vào cuộc chiến đấu mới.Buồn và nao nao trong lòng.
Chiều nay chú mang theo một cái áo… Chú bảo mình thùa khuyết lại tất cả các khuy áo. Mình và Chinh hý hoáy làm một lúc. Mình cứ băn khoăn vì thực ra các chỗ thùa khuyết chưa phải đã sờn. Cuối cùng chú Vạn nói mình mới vỡ lẽ: Hôm nào về thăm trường chú sẽ mặc cái áo này. Mỗi lần mặc đến lại nhớ chúng mày. Mình và Chinh nhìn nhau lặng người đi…
…Chú Vạn ơi, có lẽ chú chẳng biết được đâu, những ngày qua cháu đã suy nghĩ nhiều thế nào. Cháu thấy mình đã sống một cách nhỏ bé tầm thường và vô trách nhiệm trong khi những người đầu đã bạc vẫn cầm súng chiến đấu và những người chưa kịp bước vào đời đã chiến đấu và hy sinh.
May sao chuyến đi này đã cho cháu nhận thức rõ ràng hơn và sâu sắc hơn ý nghĩa cuộc sống để biết trân trọng hơn, quý giá hơn từng giây phút trôi qua. Những nấm mồ đắp vội, những dòng chữ trên bia ghi ngày tháng năm sinh của những chàng trai còn quá trẻ ngã xuống hôm nay như những tiếng chuông cảnh tỉnh chấn động mãi lòng cháu hôm nay và chắc chắn là cả những ngày mai.
Sự thực đau đớn đó hơn bất kỳ một lời giáo huấn nào có sức thuyết phục và bắt người ta phải suy nghĩ một cách nghiêm túc: làm sao cho xứng với sự hy sinh đó. Và không chỉ với những người ngã xuống hôm nay mà với cả bao lớp người đã ngã xuống hôm qua.
Sống vị kỷ là có tội với những người đã ngã xuống, là biến máu thành nước lã, là xúc phạm đến sự hy sinh xương máu của bao người…
(Trích nhật ký của cô giáo Quỳnh Liên)
|
Link bài viết: http://m.daidoanket.vn/chinh-tri/40-nam-chien-tranh-bao-ve-to-quoc-nhung-thang-ngay-khong-the-lang-quen-tintuc429864?fbclid=IwAR1qvMCZpCO0spegy0f7wsRTPm-s6r1R9_tMCfxMYjU051WRrZ1Lawl94Ro